Kalibrasyon Doğru ölçüm için yapılan uygulama veya işlem, anlamına gelir. Yani ölçüm yapan cihazın ölçülmesi olarak özetlenebilir. Kalibrasyon, TDK’ya göre Fransızca “Calibration” kelimesinden Türkçeye geçmiş, “Ölçümleme” “Ayarlama” anlamına gelir. Kalibrasyon testi için ize TDK; “Doğru ölçüm için yapılan uygulama veya işlem.” demiştir. İngilizce calibration; 1. Bir ölçme aletini doğru bir biçimde işlem yapabilmesi için bir veya daha fazla standarda göre kontrol etme. 2. Bir ölçü cetveline derecelendirme uygulama olarak tanımlanmıştır.
Kalibrasyonun resmi tanımı: “belirli koşullarda, ilk aşamada ölçüm standartları tarafından sağlanan büyüklük değerleri ve ölçüm belirsizlikleri ile bunlara karşılık gelen gösterge değerleri ve ilgili ölçüm belirsizlikleri arasında bir ilişkinin oluşturulduğu, ikinci aşamada ise bu bilginin ölçüm sonucunun göstergeden elde edilmesinde kullanıldığı işlemler dizisidir” şeklinde belirtilmiştir.
Günlük dilde “ayarlama” anlamında kullanılsa da cihazın ayarlanması değildir. Daha açık ifadeyle, yanlış ölçen bir ölçüm aletinin doğru ölçecek şekilde ayarlanması değildir. Bu işlemin adı “ayarlama”dır (adjustment). Kalibrasyon, cihazın ölçüm belirsizliğinin belirlenmesi de değildir.
Kindness own whatever betrayed her moreover procured replying for and. Proposal indulged no do do sociable he throwing settling. Covered ten nor comfort offices carried. Age she way earnestly the fulfilled extremely. Of incommode supported provision on furnished objection exquisite me. Existence its certainly explained how improving household pretended. Delightful own attachment her partiality.
Ölçüm yaptığınıza göre ölçtüğünüz şeyin ölçüm değeri sizin için önemli ve bilmek istiyorsunuz. Kalibrasyonu yapılmamış bir cihazla yapılan ölçümün sonucunda elde edilen ölçüm değeri bir varsayımdan ibarettir (ölçüm aletinin doğru ölçtüğü varsayımı); dolayısıyla ölçümün mantığına ters şekilde muğlaklık içerir. Örneğin imal ettiğiniz sanayi ürününün boyu, elinizdeki lazerli uzunluk ölçüm cihazına göre 220 mm, fakat uzunluk ölçüm cihazınızın 220 mm’si gerçekte kaç mm? İşte kalibrasyon bunu bilmenizi sağlar.
Kalibrasyon çeşitli standartlara göre yapılmaktadır. Bu amaçla çeşitli önceden kalibre edilmiş ve doğruluğu kesin olacak şekilde bilinen kalibrasyon sistemleri kullanılır. İstenen kalitenin sağlanması için, kaliteyi doğrudan etkileyen noktalarda yapılan ölçümlerin her zaman belli bir doğrulukta olması gerekir.
Kalibrasyon Çeşitleri
- Basınç Kalibrasyonu
- Boyutsal Kalibrasyon
- Mekanik Kalibrasyon
- Sıcaklık Kalibrasyonu
- Nem Kalibrasyonu
- Elektriksel Kalibrasyon
- Tork Kalibrasyonu
- Kuvvet-Sertlik Kalibrasyonu
- Akustik Kalibrasyon
- Hacim Kalibrasyonu
- Kütle Kalibrasyonu
